Mahan Kosh Encyclopedia, Gurbani Dictionaries and Punjabi/English Dictionaries.
| SGGS Gurmukhi/Hindi to Punjabi-English/Hindi Dictionary |
Bīr. 1. ਹੇ ਵੀਰ! ਹੇ ਭਰਾ! ਹੇ ਭਾਈ!। 2. ਬਹਾਦਰ। 3. ਭਰਾ, ਵੀਰ। 1. O brother!. 2. strong. 3. brother.
ਉਦਾਹਰਨਾ:
1. ਰਾਮ ਰਸਾਇਣੁ ਪੀਵਤ ਬੀਰ ॥ Raga Gaurhee 5, 161, 1:2 (P: 198).
2. ਭੁਜਬਲ ਬੀਰ ਬ੍ਰਹਮ ਸੁਖ ਸਾਗਰ ਗਰਤ ਪਰਤ ਗਹਿ ਲੇਹੁ ਅੰਗੁਰੀਆਂ ॥ (ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਨੂੰ ਭੁਜ ਬਲ ਬੀਰ ਕਿਹਾ ਹੈ). Raga Gaurhee 5, 115, 1:1 (P: 203).
ਜਿਨ ਜਾਨਿਆ ਸੇਦੀ ਤਰੇ ਸੇ ਸੂਰੇ ਸੇ ਬੀਰ ॥ Raga Raamkalee 5, Rutee Salok, 8, 2 Salok:1 (P: 929).
3. ਮੇਰੇ ਹਰਿ ਪ੍ਰੀਤਮ ਕੀ ਕੋਈ ਬਾਤ ਸੁਨਾਵੈ ਸੋ ਭਾਈ ਸੋ ਮੇਰਾ ਬੀਰ ॥ Raga Gond 4, 6, 2:1 (P: 862).
|
| SGGS Gurmukhi-English Dictionary |
[n.] (from Sk. Vīra) brother
SGGS Gurmukhi-English Data provided by
Harjinder Singh Gill, Santa Monica, CA, USA.
|
| English Translation | |
n.m., ajd. same as ਵੀਰ brave; brother.
|
| Mahan Kosh Encyclopedia | |
ਸੰ. ਵੀਰ. ਨਾਮ/n. ਕਮਲ ਦੀ ਜੜ। 2. ਖਸ. ਉਸ਼ੀਰ। 3. ਨਟ। 4. ਵਿਸ਼ਨੁ। 5. ਯਗ੍ਯ ਦੀ ਅਗਨਿ। 6. ਪਤਿ. ਭਰਤਾ। 7. ਪੁਤ੍ਰ। 8. ਮਿਤ੍ਰ. “ਹਰਿ ਪ੍ਰੀਤਮ ਕੀ ਕੋਈ ਬਾਤ ਸੁਨਾਵੈ, ਸੋ ਭਾਈ ਸੋ ਮੇਰਾ ਬੀਰ!” (ਗੌਂਡ ਮਃ ੪) 9. ਭਾਈ. “ਮੋਹ ਅਰੁ ਭਰਮ ਤਜਹੁ ਤੁਮ ਬੀਰ!” (ਆਸਾ ਮਃ ੧) ਹੇ ਭਾਈ! ਮੋਹ ਅਤੇ ਭ੍ਰਮ ਤ੍ਯਾਗੋ। 10. ਵੈਦ੍ਯ. ਤਬੀਬ. “ਰੋਗ ਹੁਤੋ ਕਿਉ ਬਾਧਉ ਧੀਰਾ ××× ਢੂਢਤ ਖੋਜਤ ਗੁਰੁ ਮਿਲੇ ਬੀਰਾ.” (ਬਸੰ ਅ: ਮਃ ੧) 11. ਬਹਾਦੁਰ. ਯੋਧਾ. “ਬੀਰ ਅਪਾਰ ਬਡੇ ਬਰਿਆਰ.” (ਅਕਾਲ) 12. ਕੁਲੀਨ. ਕੁਲਾਚਾਰ ਵਾਲਾ ਪੁਰਖ. “ਸਤੀ ਪੁਕਾਰੈ ਚਿਹ ਚੜੀ, ਸੁਨੁਹੋ ਬੀਰ ਮਸਾਨ!” (ਸ. ਕਬੀਰ) ਹੇ ਸ਼ਮਸ਼ਾਨ ਵਿੱਚ ਆਏ ਕੁਲੀਨ ਲੋਕੋ! ਸੁਣੋ।
13. ਇੱਕ ਛੰਦ. ਲੱਛਣ- ਚਾਰ ਚਰਣ, ਪ੍ਰਤਿ ਚਰਣ- ੩੧ ਮਾਤ੍ਰਾ, ਦੋ ਵਿਸ਼੍ਰਾਮ ਅੱਠ ਅੱਠ ਪੁਰ, ਤੀਜਾ ੧੫ ਮਾਤ੍ਰਾ ਪੁਰ, ਅੰਤ ਗੁਰੁ ਲਘੁ. ਉਦਾਹਰਣ-
ਸ਼੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਕੋ, ਸਿਮਰਨ ਕਰਕੈ,
ਸਭ ਕਾਰਜ ਕੀਜੈ ਆਰੰਭ,
ਮਨ ਅਰ ਮੁਖ ਮੇ, ਏਕ ਬਾਤ ਹ੍ਵੈ,
ਭੂਲ ਨ ਕਬਹੁ ਕੀਜਿਯੇ ਦੰਭ. ×××
ਦੇਖੋ- ਪਉੜੀ ਦਾ ਰੂਪ #੨੮ ਅਤੇ ਸਵੈਯੇ ਦਾ ਰੂਪ ੧। 14. ਕਾਵ੍ਯ ਦੇ ਨੌ ਰਸਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਰਸ. ਦੇਖੋ- ਰਸ ਸ਼ਬਦ ਦੇ ਅੰਗ ੯ ਦਾ (ਹ) ਅਤੇ ਵੀਰ #੭। 15. ਦੇਖੋ- ਬਵੰਜਾ ਵੀਰ. Footnotes:
X
Mahan Kosh data provided by Bhai Baljinder Singh (RaraSahib Wale);
See https://www.ik13.com
|
|