ਵਿ. ਬਿਨਾ ਆਸ਼ਾ. ਨਿਰਾਸ਼. ਬੇਆਸ਼ਾ।
2. ਸੰ. ਵਿਪਾਸ਼. ਨਾਮ/n. ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪੰਜ ਨਦਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਦਰਿਆ, ਜੋ ਰੋਹਤੰਗ ਪਾਸੋਂ (ਇਲਾਕਾ ਕੁੱਲੂ ਤੋਂ) ਨਿਕਲਕੇ ਜ਼ਿਲਾ ਕਾਂਗੜਾ ਅਤੇ ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਵਿੱਚ ੨੯੦ ਮੀਲ ਵਹਿਂਦਾ ਹੋਇਆ ਕਪੂਰਥਲੇ ਦੀ ਸਰਹੱਦ ਪੁਰ ਸ਼ਤਦ੍ਰਵ (ਸਤਲੁਜ) ਨੂੰ ਜਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ. ਜਿੱਥੇ ਇਹ ਸੰਗਮ ਹੋਇਆ ਹੈ ਉਸ ਦਾ ਨਾਮ “ਹਰੀ ਕਾ ਪੱਤਨ ਹੈ.”
ਪੁਰਾਣਕਥਾ ਹੈ ਕਿ ਵਸ਼ਿਸ਼੍ਠ ਰਿਖੀ ਇੱਕ ਨਾਰ ਪੁਤ੍ਰਸ਼ੋਕ ਨਾਲ ਦੁਖੀ ਹੋਕੇ ਆਪਣੇ ਸ਼ਰੀਰ ਨੂੰ ਪਾਸ਼ (ਬੰਧਨਾ) ਵਿੱਚ ਬੰਨ੍ਹਕੇ ਮਰਣ ਲਈ ਇਸ ਦਰਿਆ ਵਿੱਚ ਡਿਗਿਆ, ਪਰ ਓਹ ਮੋਇਆ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਬੰਧਨ ਖੁਲ੍ਹਗਏ, ਇਸ ਕਾਰਣ ਨਾਮ ਵਿਪਾਸ਼ ਹੋਇਆ।
3. ਸੰ. ਵ੍ਯਾਸ. ਵਿਸ੍ਤਾਰ. ਫੈਲਾਉ. “ਗ੍ਯਾਨ ਮੈ ਬਿਆਸ ਤੇ ਉਦਾਰ ਦਾਸ ਵਾਸਤੇ.” (ਗੁਪ੍ਰਸੂ)
4. ਇੱਕ ਰਿੱਖੀ, ਜੋ ਮਤਸ੍ਯੋਦਰੀ ਦੇ ਉਦਰੋਂ ਪਰਾਸ਼ਰ ਦਾ ਪੁਤ੍ਰ ਸੀ. ਇਸ ਦਾ ਕਾਲਾ ਰੰਗ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਪਹਿਲਾ ਨਾਮ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਹੈ. ਜਮਨਾ (ਯਮੁਨਾ) ਦੇ ਟਾਪੂ (ਦ੍ਵੀਪ) ਵਿੱਚ ਜੰਮਣ ਤੋਂ ਦ੍ਵੈਪਾਯਨ ਹੈ. ਵੇਦਾਂ ਦੀ ਵੰਡ ਅਤੇ ਪੁਰਾਣ ਕਥਾ ਦਾ ਵਿਸ੍ਤਾਰ ਕਰਨ ਕਰਕੇ ਵ੍ਯਾਸ ਹੈ, ਅਰ ਇਹੀ ਵੇਦਵ੍ਯਾਸ ਕਰਕੇ ਸੱਦੀਦਾ ਹੈ.^{1514} ਇਸ ਨੇ ਨਿਯੋਗਵਿਧਿ ਨਾਲ ਧ੍ਰਿਤਰਾਸ਼੍‌ਟ੍ਰ ਪਾਂਡੁ ਅਤੇ ਵਿਦੁਰ ਪੈਦਾ ਕੀਤੇ ਸਨ. ਇਹ ਵਡਾ ਕਵੀ ਅਤੇ ਚਤੁਰ ਹੋਇਆ ਹੈ. ਅਠਾਰਾਂ ਪੁਰਾਣ ਅਤੇ ਮਹਾਭਾਰਤ ਆਦਿ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਦਾ ਕਰਤਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਹਿੰਦੂ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਵ੍ਯਾਸ ਦਾ ਨਾਮ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ. ਇਸ ਨੇ ਵੇਦਾਂਤਸੂਤ੍ਰ ਰਚਕੇ ਛੇਵਾਂ ਦਰਸ਼ਨ ਕ਼ਾਯਮ ਕੀਤਾ. “ਨਾਰਦ ਮੁਨਿ ਜਨ ਸੁਕ ਬਿਆਸ ਜਸ ਗਾਵਤ ਗੋਬਿੰਦ.” (ਗਉ ਥਿਤੀ ਮਃ ੫) ਦੇਖੋ- ਪਾਂਡਵ ਅਤੇ ਮਤਸ੍ਯੋਦਰੀ।
5. ਸੰ. वैयास- ਵੈਯਾਸ. ਵ੍ਯਾਸਕ੍ਰਿਤ ਗ੍ਰੰਥ. ਵ੍ਯਾਸ ਦੇ ਰਚੇ ਸਿਮ੍ਰਿਤਿ ਅਤੇ ਪੁਰਾਣ. “ਬਿਆਸ ਮਹਿ ਲੇਖੀਐ.” (ਮਲਾ ਰਵਿਦਾਸ).

Footnotes:
^{1514} ਵਿਸ਼ਨੁ ਪੁਰਾਣ ੩। ੩। ੧੯-੨੦ ਅਨੁਸਾਰ ਜੋ ਇੱਕ ਵੇਦ ਨੂੰ ਚਾਰ ਭਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਦੀ ਸੰਗ੍ਯਾ ਵ੍ਯਾਸ ਹੈ. ਅਤੇ ਇਹ ਵ੍ਯਾਸ ਹੁਣ ਤੋੜੀ ੨੮ ਹੋ ਚੁਕੇ ਹਨ.