Mahan Kosh Encyclopedia, Gurbani Dictionaries and Punjabi/English Dictionaries.
| SGGS Gurmukhi/Hindi to Punjabi-English/Hindi Dictionary |
Mėhal. 1. ਘਰ, ਨਿਵਾਸ ਸਥਾਨ, ਵਡਾ (ਆਲੀਸ਼ਾਨ, ਘਰ)। 2. ਪਦਵੀ, ਅਧਿਕਾਰ। 3. ਇਸਤ੍ਰੀ। 1. palace, place of residence, mansion. 2. status, position. 3. wife, bride.
ਉਦਾਹਰਨਾ:
1. ਅੰਦਰਿ ਮਹਲ ਰਤਨੀ ਭਰੇ ਭੰਡਾਰਾ ॥ (ਭਾਵ ਸਰੀਰ). Raga Maajh 3, Asatpadee 28, 7:1 (P: 126).
ਉਦਾਹਰਨ:
ਮੋਹਨ ਤੇਰੇ ਊਚੇ ਮੰਦਰ ਮਹਲ ਅਪਾਰਾ ॥ Raga Gaurhee 5, Chhant 2, 1:1 (P: 248).
ਮਹਰਮ ਮਹਲ ਨ ਕੋ ਅਟਕਾਵੈ (ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਦਾ, ਨਿਵਾਸ ਸਥਾਨ). Raga Gaurhee Ravidas, 2, 3:2 (P: 345).
2. ਟਹਲ ਮਹਲ ਤਾ ਕਉ ਮਿਲੈ ਜਾ ਕਉ ਸਾਧ ਕ੍ਰਿਪਾਲ ॥ Raga Gaurhee 5, Baavan Akhree, 27:3 (P: 255).
3. ਮਹਲ ਭਗਤੀ ਘਰਿ ਸਰੈ ਸਜਣ ਪਾਹੁਣਿਅਉ ॥ Raga Goojree 3, Vaar 21, Salok, 3, 1:2 (P: 517).
ਸੁਰਤਿ ਮੁਈ ਮਰੁ ਮਾਈਏ ਮਹਲ ਰੁੰਨੀ ਦਰਬਾਰੇ ॥ Raga Vadhans 1, Alaahnneeaan 3, 5:3 (P: 580).
|
| SGGS Gurmukhi-English Dictionary |
1. palace, place of residence, mansion. 2. status, position. 3. wife, bride.
SGGS Gurmukhi-English dictionary created by
Dr. Kulbir Singh Thind, MD, San Mateo, CA, USA.
|
| Mahan Kosh Encyclopedia | |
(ਮਹਲੁ) ਅ਼. [محل] ਮਹ਼ਲ. ਨਾਮ/n. ਹ਼ਲੂਲ (ਉਤਰਨ) ਦੀ ਥਾਂ. ਘਰ. ਰਹਣ ਦਾ ਅਸਥਾਨ. ਪ੍ਰਾਸਾਦ। 2. ਭਾਵ- ਅੰਤਹਕਰਣ. “ਮਹਲ ਮਹਿ ਬੈਠੇ ਅਗਮ ਅਪਾਰ.” (ਮਲਾ ਮਃ ੧) 3. ਮੌਕ਼ਅ਼. ਯੋਗ੍ਯ ਸਮਾਂ. “ਮਹਲੁ ਕੁਮਹਲੁ ਨ ਜਾਣਨੀ ਮੂਰਖ ਆਪਣੈ ਸੁਆਇ” (ਮਃ ੩ ਵਾਰ ਸੋਰ) 4. ਅਸਥਾਨ. ਜਗਾ. ਥਾਂ. “ਏਕ ਮਹਲਿ ਤੂੰ ਪੰਡਿਤ ਵਕਤਾ ਏਕ ਮਹਲਿ ਖਲੁ ਹੋਤਾ.” (ਗਉ ਮਃ ੫) 5. ਨਿਜਪਦ. ਨਿਰਵਾਣ. “ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਪੀਵਹਿ, ਤਾ ਸੁਖ ਲਹਹਿ ਮਹਲੁ.” (ਸ੍ਰੀ ਮਃ ੩) 6. ਅਧਿਕਾਰ. ਪਦਵੀ. ਰੁਤਬਾ. “ਟਹਲ ਮਹਲ ਤਾਕਉ ਮਿਲੈ ਜਾਕਉ ਸਾਧੁ ਕ੍ਰਿਪਾਲੁ.” (ਬਾਵਨ) 7. ਨਿਵਾਸ. ਇਸਥਿਤੀ. “ਹਰਿ ਮਹਲੀ ਮਹਲੁ ਪਾਇਆ.” (ਮਾਰੂ ਮਃ ੫) “ਨਿਜ ਘਰਿ ਮਹਲੁ ਪਾਵਹੁ ਸੁਖ ਸਹਜੇ.” (ਸੋਹਿਲਾ) 8. ਦਬਿਸ੍ਤਾਨੇ ਮਜ਼ਾਹਬ ਦਾ ਕਰਤਾ ਲਿਖਦਾ ਹੈ ਕਿ ਹ਼ਲੂਲ [حلُول]) ਦਾ ਥਾਂ ਮਹਲ ਹੈ. ਇਸੇ ਲਈ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕਦੇਵ ਜੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜਾਨਸ਼ੀਨ ਮਹਲ (ਮਹਲਾ) ਕਹੇਜਾਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇੱਕ ਗੁਰੂ ਆਪਣੇ ਤਾਈਂ ਦੂਜੇ ਵਿੱਚ ਹ਼ਲੂਲ (ਉਤਾਰਦਾ) ਹੈ, ਭਾਵ- ਲੀਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। 9. ਮਹਲਾ (ਇਸਤ੍ਰੀ) ਲਈ ਭੀ ਮਹਲ ਸ਼ਬਦ ਆਇਆ ਹੈ. “ਮਹਲ ਕੁਚਜੀ ਮੜਵੜੀ ਕਾਲੀ ਮਨਹੁ ਕਸੁਧ.” (ਮਃ ੧ ਵਾਰ ਮਾਰੂ ੧). Footnotes:
X
Mahan Kosh data provided by Bhai Baljinder Singh (RaraSahib Wale);
See https://www.ik13.com
|
|